Η παροικιακή εκπαίδευση στο Ηνωμένο Βασίλειο

Η παροικιακή εκπαίδευση στο Ηνωμένο Βασίλειο αποσκοπεί στη διατήρηση και την προώθηση της ελληνικήςεθνικής συνείδησης και ταυτότητας, καθώς και στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού στα παιδιά και τουςνέους της παροικίας. Αυτή η εκπαίδευση είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς αποτελεί τον μοναδικό δίαυλοεπαφής με την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό.

Τα Ελληνικά Παροικιακά Σχολεία (ΕΠΣ) δημιουργήθηκαν από τον απόδημο ελληνισμό για να καλύψουν τηνανάγκη διατήρησης της ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού σε ένα περιβάλλον που είναι γλωσσικά, θρησκευτικά και πολιτιστικά διαφορετικό. Η Κυπριακή Δημοκρατία, αναγνωρίζοντας τη σημασία τηςπαροικιακής εκπαίδευσης, την υποστηρίζει έμπρακτα από το 1969 μέσω της Κυπριακής ΕκπαιδευτικήςΑποστολής (ΚΕΑ), η οποία στελεχώνεται με εκπαιδευτικό, γραμματειακό και διοικητικό προσωπικό καιπαρέχει σχολικά βιβλία και άλλο εκπαιδευτικό υλικό.

Στόχοι της παροικιακής εκπαίδευσης

Οι στόχοι της παροικιακής εκπαίδευσης είναι να βοηθήσουν τα παιδιά και τους νέους να:

• Επικοινωνούν αποτελεσματικά στην ελληνική γλώσσα.
• Εκτιμούν και αγαπούν την πατρίδα τους, την Κύπρο και την Ελλάδα.
• Αποκτήσουν εθνική συνείδηση γνωρίζοντας την ορθοδοξία, την πολιτιστική κληρονομιά, την ιστορία και τηφύση της Κύπρου και της Ελλάδας.

Αναλυτικό πρόγραμμα και επίπεδα γλωσσομάθειας

Το αναλυτικό πρόγραμμα της παροικιακής εκπαίδευσης υιοθετεί το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς γιατις Γλώσσες (ΚΕΠΑ), το οποίο χρησιμοποιείται από όλα τα σύγχρονα αναλυτικά προγράμματα γλωσσών. ΤοΚΕΠΑ χωρίζει τα επίπεδα γλωσσομάθειας σε τρεις κατηγορίες:

1. Βασικός Χρήστης (Επίπεδα ΚΕΠΑ Α1 – Α2)
2. Ανεξάρτητος Χρήστης (Επίπεδα ΚΕΠΑ Β1 – Β2)
3. Ικανός Χρήστης (Επίπεδα ΚΕΠΑ Γ1 – Γ2)

Η αναφορά σε αυτά τα επίπεδα βοηθά τους γονείς και τους μαθητές να παρακολουθούν την πρόοδό τους καινα πιστοποιούν τη γλωσσομάθεια μέσω εργαλείων όπως το Ευρωπαϊκό Πορτoφόλιο Γλωσσών ή εξετάσεωνπιστοποίησης γλωσσομάθειας.

Διαρθρωτική ανάλυση των εκπαιδευτικών βαθμίδων

Το αναλυτικό πρόγραμμα της παροικιακής εκπαίδευσης στοχεύει να ανταποκρίνεται στα επίπεδα της κάθετάξης, όπως παρακάτω:

• Νηπιαγωγείο και Προδημοτική: Επίπεδο Προ Α1
• Τάξεις Α – Β: Επίπεδο Α1.1
• Τάξεις Γ – Δ: Επίπεδο Α1.2
• Τάξεις Ε – Στ: Επίπεδο Α2.1

Αυτός ο διαχωρισμός επιτρέπει στους εκπαιδευτικούς να προσαρμόζουν τη διδασκαλία τους σύμφωνα με τιςανάγκες και τις δυνατότητες των μαθητών σε κάθε εκπαιδευτική βαθμίδα.

Διδασκαλία και γλωσσικές δεξιότητες

Η ανάπτυξη κάθε επιπέδου γλωσσομάθειας στην παροικιακή εκπαίδευση περιλαμβάνει την εκμάθηση τηςελληνικής γλώσσας αναπτύσσοντας και τις τέσσερις γλωσσικές δεξιότητες:

1. Προφορική έκφραση/Προφορικός Λόγος
2. Κατανόηση προφορικού λόγου
3. Κατανόηση γραπτού λόγου
4. Παραγωγή γραπτού λόγου/Γραπτός Λόγος

Στο αναλυτικό πρόγραμμα των παροικιακών σχολείων δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στον προφορικό λόγο(παραγωγή και κατανόηση) κατά τα πρώτα χρόνια εκμάθησης της γλώσσας, ενώ στις μεγαλύτερες τάξειςυπάρχει μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ των γλωσσικών δεξιοτήτων.

Γραμματική και συντακτικό

Η διδασκαλία της γραμματικής και του συντακτικού δεν αποτελεί αυτοσκοπό αλλά μέσο για την ανάπτυξη τηςεπικοινωνιακής ικανότητας των μαθητών. Δεν συνιστάται η έμφαση στη διατύπωση κανόνων τηςγραμματικής ή στην εκμάθηση ορολογίας της γλώσσας, καθώς η δομή της γλώσσας πρέπει να κατακτάται μελειτουργικό τρόπο.

Ελληνικός Πολιτισμός και Κυπριακή Διάλεκτος

Το αναλυτικό πρόγραμμα δεν υιοθετεί την παραδοσιακή οργάνωση προγραμμάτων σπουδών σε ξεχωριστάγνωστικά αντικείμενα (π.χ. γεωγραφία, θρησκευτικά, ιστορία), αλλά συμπεριλαμβάνει όλα τα κοινωνικάθέματα σε μια κατηγορία με την ονομασία "Ελληνικός Πολιτισμός", τα θέματα της οποίας συνδυάζονται καισυνδιδάσκονται με τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Η χρήση της κυπριακής διαλέκτου είναι αποδεκτήκαι αξιοποιείται στο γλωσσικό μάθημα με τρόπο φυσικό, απενοχοποιημένο και λειτουργικό.

Χρήση της Αγγλικής Γλώσσας

Η αγγλική γλώσσα, η οποία είναι η κύρια γλώσσα των παιδιών που φοιτούν στα παροικιακά σχολεία και ηγλώσσα που χρησιμοποιείται στα πρωινά σχολεία, χρησιμοποιείται από τους εκπαιδευτικούς μόνο όταν είναιαναγκαίο, για σκοπούς υποβοήθησης της διαδικασίας μάθησης της ελληνικής μέσα σε συγκεκριμένα πλαίσιακαι χωρίς κατάχρηση.

Μεθοδολογία και δημιουργία κινήτρων

Η μεθοδολογία της παροικιακής εκπαίδευσης βασίζεται πάνω στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των παιδιώνπροδημοτικής και δημοτικής εκπαίδευσης και σε αναγνωρισμένες καλές πρακτικές που χρησιμοποιούνται γιατην εκμάθηση ξένης γλώσσας σε μικρές ηλικίες. Η βιωματική εκμάθηση της γλώσσας προάγεται μέσα απότεχνικές και δραστηριότητες όπως το παιχνίδι, το τραγούδι, η αφήγηση ιστοριών και η χρήση τεχνολογίας.

Αξιολόγηση

Η αξιολόγηση είναι η αποτίμηση του αποτελέσματος μιας προσπάθειας και αποτελεί αναπόσπαστο καιδυναμικό μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Πρόκειται για μια συνεχή και οργανωμένη πρακτική πουδιέπει τη σωστή εκπαιδευτική προσπάθεια και μάθηση. Η αξιολόγηση καλύπτει και τους τέσσερις τομείς τηςγλωσσικής ανάπτυξης: κατανόηση προφορικού λόγου, παραγωγή προφορικού λόγου, κατανόηση γραπτούλόγου και παραγωγή γραπτού λόγου.

Εφαρμογή της αξιολόγησης

Εφαρμόζονται τρία είδη αξιολόγησης:

1. Αρχική/Διαγνωστική Αξιολόγηση: Στοχεύει στη διακρίβωση του επιπέδου των παιδιών και είναι απαραίτητονα γίνεται κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς.
2. Διαμορφωτική/Συντρέχουσα Αξιολόγηση: Γίνεται παράλληλα με το μάθημα ή σε κομβικά σημεία τουμαθήματος ή θεματικών ενοτήτων.
3. Τελική Αξιολόγηση: Αποσκοπεί στη διακρίβωση της επίτευξης των στόχων μιας σχολικής χρονιάς ή τηςολοκλήρωσης ενός γλωσσικού επιπέδου (π.χ. Α1, Α2).

Η αξιολόγηση πρέπει να καλύπτει τα τέσσερα επίπεδα γλωσσικής ανάπτυξης: κατανόηση προφορικού λόγου, παραγωγή προφορικού λόγου, κατανόηση γραπτού λόγου και παραγωγή γραπτού λόγου. Οι εξετάσεις είναισύντομες, ρεαλιστικές, πραγματοποιήσιμες και χρήσιμες ως εργαλείο προόδου και προγραμματισμού.